Danas se navršilo 75 godina od ulaska oslobodilačkih antifašističkih snaga 16. muslimanske brigade kroz Višegradsku kapiju i prolaska preko Vratnika do zgrade Vijećnice, da bi 06. april osvanuo kao prvi dan slobode. Također, od prošle godine je utvrđeno da se 5. april se obilježava i kao Dan početka opsade Sarajeva, kako bi se obilježila najduža opsada jednog glavnog grada u savremenoj historiji ratovanja. Sarajevo je 1.425 dana bilo pod opsadom, a za to vrijeme ubijeno je više od 11.000 civila od kojih je 1.600 djece, a preko 50.000 civila bilo je lakše ili teže ranjeno.
Peti april obilježavamo i kao dan kada su 1945. godine u poslijepodnevnim satima jedinice 16. Muslimanske udarne brigade iz istočne Bosne prve ušle u Sarajevo iz pravca Višegradske kapije, što je označilo početak oslobađanja grada.
Svake godine se na Višegradskoj kapiji na ovaj dan okupljaju članovi Udruženja antifašista i boraca NOR-a 1941-1945. Stari Grad, ali i članovi ovog udruženja iz Tuzle, Slovenije i drugih zemalja regije, te se prigodnim obraćanjima i svečanim programom obilježava ovaj datum, a svojim prisustvom ovaj događaj uveličaju i delegacije Općine Stari Grad predvođene općinskim načelnikom. Usljed mjera propisanih u cilju zaštite od korona virusa okupljanja su trenutno zabranjena, ali se i na ovaj način sjećamo jednog od najznačajnijih datuma u historiji našeg Grada.
Početkom aprila 1945. godine su nadomak grada stigle jedinice 3. korpusa Jugoslovenske armije, a Vrhovni štab je sarajevskim ilegalcima izdao naređenje: „Sačuvajte objekte, prije svega električnu centralu i poštu. Organizujte njihovu odbranu. Ne dozvolite da arhive budu uništene“.
Već 4. aprila sarajevski antifašisti donijeli su odluku da stupe u otvorenu borbu sa neprijateljem, a po mahalama su oživjele udarne grupe, pravljeni su planovi borbi, dijeljeno je oružje…
Antifašističko vijeće žena (AVŽ) organizovalo je smještaj i hranu za suborce, a kako se znalo da je oslobođenja grada pitanje dana, ili čak sata, Sarajke su sašile i nove jugoslavenske zastave, te oformile hor koji će nakon oslobođenja izvoditi oslobodilačke pjesme.
U popodnevnim satima 5. aprila su kroz Višegradsku kapiju na Vratniku u Sarajevo ušle prve partizanske jedinice, pa je na vratničkom Mejdanu započelo veliko slavlje.
Borbe su nastavljene. Jedna od najžešćih odigrala se te večeri kod električne centrale na Hisetima (kod mosta Skenderija), gdje je od granate stradao Vladimir Perić – Valter.
Sarajevo je od fašističke okupacije u potpunosti oslobođeno 6. aprila 1945. godine, pa se u spomen na taj veliki događaj 6. april slavi kao Dan grada Sarajeva.
Objavljeno: 5 Aprila, 2020
